TMBA چکیده:
پارکهای علم و فناوری سازمانهای توسعه اقتصادی هستند و ضروری است که در برنامه ریزی های خود توجه و همسویی فراوان با برنامه های توسعه اقتصادی منطقه میزبان خود داشته باشند. این سازمانها برای نیل به اهداف خود در جذب سرمایه گذاری و توسعه شرکتهای دانش بنیان در محل پارک و نیز تشویق و ترغیب نوآوری در منطقه میزبان تلاش می کنند.با توجه به هزینه های سنگین تاسیس و راه اندازی این سازمانها ، ناتوانی در جذب و حفظ شرکتهای دانش بنیان ایجاد پارکهای علمی را با عدم توجیه اقتصادیرو به رو خواهد کرد.این امر توجه مدیران پارکها به برنامه ریزی راهبردی بازاریابی را ضروری می سازد.حتی اگر پارکهای علمی هنگام تاسیس دارای مزیت مکانی و جذابیت لازم نیز باشند ، در صورت نبودنمدیریت موثر بازاریابی پایداری خود را برای بقا در رقابت مکانی از دست خواهند داد.از طرفی ، به دلیل ویژگیهای محصول مکان پارکهای علمی ، صرف استفاده از تئوریها و تجارب بازاریابی شرکت های خصوصی و موسسات غیرانتفاعی در بازاریابی پارکها اثربخشی لازم را نخواهد داشت.
در این پژوهش تلاش شده است تا با استفاده از تجارب مدیریت بازاریابی مکان و نیز بررسی ادراکات طراحان و صاحبنظران پارکهای علمی ایران ، الگویی از فرایند مدیریت بازاریابی مکان پارکهای علمی ارائه شود.
مقدمه:
تغییرات شگرف در توزیع توان اقتصادی کشورها از دهه 1990 ، توجه بسیاری از دانشمندان را به توسعه اقتصادی محلی / منطقه ای جلب کرده است.در دیدگاههای جدید رشد اقتصادی ((نوآوری)) و ((دانش)) به عنوان عامل راهبردی توسعه بر اساس مزیت رقابتی شناخته می شوند ، لذا ، در توسعه محلی یک منطقه/ شهر/ مکان عمدتا به سه عامل مهم سرمایه گذاری جدید ، کارآفرینی و نوآوری و توسعه شرکتها توجهع می شود.توسعه پارکهای علم و فناوری یکی از راهکارهای مورد توجه کشورها در تقویت عوامل یاد شده است.
پارکهای علمی از طریق افزایش انتشار دانش علمی و فناوری ، این دانش را در اختیار کارآفرینان و بنگاهها قرار می دهند تا آن را برای افزایش ثروت در جامعه به کار گیرند (انتقال فناوری) ، به همین دلیل ، باید در مرتبط ساختن خود با منابع دانش و فناوری و نیز کاآفرینان و بنگاههایی که قادر به استفاده از دانش در جهت توسعه اقتصادی هستند ، توانمند باشند؛ از این رو ، پارکهای علمی در پی طراحی خط مشی ها ، ساختارهای فرعی و فعالیتهایی هستند که از طریق ایجاد ارزش ، قادر به برقراری تعاملات یاد شده باشند.یکی از روشهای معمول در پارکهای علمی ارائه فضاهای دارای زیرساخت مناسب و نیز خدمات دارای ارزش افزوده بالابه منظور جذب و استقرار شرکتها و موسسات متکی بر دانش و نوآوری در محیط پارک و در مجاورت یکدیگر است.با توجه به هزینه بسیار بالای ایجاد پارکهای علمی و فناوری ، عدم استفاده از مدیریت موثر بازاریابی ، بیتوجهی به بازار پارک ، عدم ایجاد جذابیت کافی و انتخاب نامناسب الگوی فعالیت پارکها می تواند عدم توجیه اقتصادی تاسیس و شکست در رسیدن به اهداف آنها را در پی داشته باشد (Farjadi and Riahi, 2007). حتی اگر پارکهای علمی در زمان تاسیس درارای ((مزیت مکانی)) و جذابیت لازم نیز باشند ، در صورت نداشتن برنامه ریزی راهبردیبازاریابی ، پایداری و مزیت خود را برای بقا در رقابت مکانی از دست میدهند.در بسیاری از مطالعات نرخ شکست پارکهای علمیدر جهان بالا اعلام شده است ( Amirahmadi and Saff, 1993; Luger Goldstein, 1991). لذا توجه جدی به مدیریت بازاریابی در توسعه پارکهای علمی ضروری است.